آیا جرم گیری دندان به دندان‌ها آسیب می‌رساند؟
جرم گیری دندان فرآیندی است که به‌صورت روزانه و برای درمان بیماری های لثه‌ای و جلوگیری از تجمع جرم روی دندان انجام می‌شود. مسواک زدن و شستشوی روزمره دهان فقط سطح رویی دندان را تمیز می کند اما فرایند جرم‌گیری نقاط عمیق تر را هم پاکیزه نگه می‌دارد.
اگر دندان‌های شما نیاز به جرم گیری داشته اما از روش انجام آن اطلاعات کامل ندارید و فکر می‌کنید ممکن است به دندان‌هایتان آسیب وارد شود، در ادامه مطلب همراه ما باشید.
جرم دندان چیست؟
به لایه نرم و چسبناکی که روی دندان ایجاد می‌شود، جرم دندان می‌گویند. جرم میلیون‌ها باکتری دارد و اگر این باکتری‌ها با مسواک و نخ دندان از بین نروند، باعث فاسد شدن دندان و عفونت لثه می‌شوند.
وقتی غذا می‌خورید، باکتری‌های موجود در جرم، از شکر غذایتان استفاده کرده و اسید می‌سازند. این اسید مینای دندان را از بین می‌برد و اگر این فرایند چند بار تکرار شود، مینای دندان فرو می‌ریزد و باعث سوراخ شدن دندان می‌شود.
عفونت و التهاب لثه در اثر جرم دندان
جرم‌هایی که با مسواک و نخ دندان از بین نمی‌روند، به مرور زمان سفت‌تر می‌شوند و روی دندان هایتان رسوب می‌کنند. وقتی این رسوبات در خط لثه تجمع می‌کنند، کشیدن نخ دندان و مسواک زدن سخت‌تر می‌شود. هرچه جرم، باکتری و رسوب روی دندان بیشتر شود، لثه قرمز و متورم شده و حتی ممکن است هنگام شستشوی دهان خون بیفتد. به این مرحله التهاب لثه می‌گویند که از مراحل اولیه بیماری لثه به حساب می‌آید.
التهاب لثه با روش‌های تخصصی و نظافت دهان درمان می‌شود ولی اگر آن را پشت گوش بیندازید، ممکن است به بیماریهای پریودنتال تبدیل شود. بیماری پریودنتال نوع شدیدتری از بیماری لثوی است که باعث عفونت لثه و استخوان دندان شده و دندان را از بین می‌برد.
انواع روش‌های جرم‌گیری دندان
دندانپزشک‌ها از تجهیزات و ابزارهای تخصصی برای حذف ملایم جرم و رسوبات از سطح دندان‌ها استفاده می‌کنند تا آسیبی به دندان‌ها و لثه‌های شما وارد نشود. مهم‌ترین ابزارهایی که به‌طور معمول برای جرم‌گیری دندان‌ها استفاده می‌شود و احساسی که شما در زمان کار کردن دندانپزشک با آنها خواهید داشت، در ادامه به اختصار شرح داده می‌شوند:
ابزارهای اولتراسونیک
ابزارهای اولتراسونیک غالباً اولین ابزاری هستند که برای جرم‌گیری دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این وسیله با لرزش‌هایی که ایجاد می‌کند، تکه‌های بزرگ جرم را از روی سطح دندان جدا می‌کند. همچنین این وسیله در زمانی که کار می‌کند، یک بخار(میست) آب سرد را بر روی سطح دندان می‌پاشد تا هم جرم‌ها و رسوبات کنده شده را بشوید و هم دمای سطح دندان را پایین نگه دارد و از گرم شدن زیاد آن جلوگیری کند. ابزار اولتراسونیک معمولاً در زمان کار کردن، صدای سوت مانندی با تُن بالا تولید می‌کند.
نوک ابزارهای اولتراسونیک به شکل گرد یا خمیده بوده و در زمان کار کردن همواره در تماس با اطراف دندان قرار می‌گیرد. اگر فشار یا قدرت کار دستگاه زیاد باشد و باعث احساس ناراحتی برای فرد شود، دندانپزشک می‌تواند فشار آن را به گونه‌ای تنظیم کند که برای تمیز کردن دندان‌های وی مناسب باشد.
اگر رسوبات بزرگ و سختی از جرم بر روی سطح دندان‌ها وجود داشته باشد، ممکن است تمیز کردن آنها کمی زمان ببرد. این حالت درست مانند وقتی است که می‌خواهید لکه‌ها و جرم‌های سخت روی اجاق گاز که مدت‌ها تمیز نشده است را پاک کنید. بنابراین جلسه اول جرم‌گیری دندان‌ها ممکن است کمی بیشتر از جلسات بعدی طول بکشد.
ابزارهای دستی
هنگامی که تکه‌های بزرگ جرم دندان تمیز شدند، برای ادامه کار از ابزارهای دستی کوچکی به نام جرم‌گیر یا کورت استفاده می‌شود تا به وسیله آن، رسوبات کوچک‌تر جرم را تمیز کرده و سطح دندان‌ها را صیقل داده شود. نوک این دستگاه‌ها نیز انحنایی دارد که با انحنای شکل دندان‌ها منطبق است و به راحتی می‌تواند اطراف دندان‌ها را تمیز کند. با این ابزارها ما می‌توان رسوبات کوچک‌تر جرم دندان را با احتیاط کامل و با وارد کردن یک فشار ملایم بر روی دندان، تمیز کرد.
هر چند مدت نیاز به جرم گیری داریم؟
این تماما بستگی به این دارد که شما تا چه اندازه به بهداشت و سلامت دندان‌های خود اهمیت می‌دهید. بسیاری از افراد تنها با یک بار جرم زدایی جرم سنگین و انباشته شده بر روی دندان‌هایشان از بین می‌رود و پس از آن شروع به مراقبت از دندان می‌کنند و دیگر نیاز اساسی به این کار نخواهند داشت. این افراد می‌توانند در صورت لزوم از روش دستی استفاده کنند.
اما با این جال توصیه دندانپزشکان این است که حتما سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید. البته بسته به نوع بزاق افراد جرم گیری می‌تواند زودتر یا خیلی دیرتر لازم باشد. به یاد داشته باشید با روش صحیح مسواک زدن تشکیل جرم را به حداقل خواهید رساند.
آیا جرم گیری دندان خطر دارد؟
بهتر است بدانید جرم گیری دندان خطرناک نیست. آن چه باید به عنوان خطر در نظر گرفته شود جرم موجود بر روی دندان است. زیرا وجود جرم بر روی دندان پوسیدگی‌های جدی را بر روی دندان‌ها ایجاد کرده و این امر به مرور می‌تواند به از بین رفتن کامل دندان منجر شود .
اگر چه برخی افراد باور دارند که جرم گیری دندان می‌تواند بافت دندان را از بین ببرد، ولی این موضوع به هیچ عنوان واقعیت ندارد. جرم گیری تنها راه درمان جرم دندان است و اگر در زمان مناسب اقدامی صورت نگیرد ممکن است منجر به هزینه‌های گزافی شود.
زیرا اگر درمان جرم دندان در زمان مناسب صورت نگیرد با گذر زمان پوسیدگی‌های دندان جدی شده و باعث بیماریهای لثه و درمان‌های بیشتری می‌گردد. به همین دلیل سعی کنید در اسرع وقت اقدامات مربوطه را در نظر بگیرید.
مراقبت‌های بعد از جرم گیری
بعد از پایان عمل جرم گیری و تمیز کردن دندان‌ها ممکن است شما تا یک یا دو روز بعد احساس درد مختصری در دهان و دندان‌های خود داشته باشید. همچنین ممکن است که دندان‌های شما تا حدود یک هفته بعد کمی حساس باشند. لثه‌های شما هم ممکن است متورم و حساس شده و یا خونریزی داشته باشد.
به منظور پیشگیری از عفونت، تسکین درد دندان‌ها و کمک به بهبودی سریع‌تر آنها دندانپزشک یک قرص یا دهان‌شویه مخصوص را برای شما تجویز می‌کند. علاوه بر آن ممکن است داروی خاصی (داکسی‌سایکلین با دوز پایین) را برای پیشگیری از عفونت لثه‌ها، مستقیماً در داخل پاکت‌های لثه‌ای که تمیز شده‌اند، قرار دهد.
دندانپزشک یک نوبت مراجعه دیگر برای شما تعیین می‌کند تا روند بهبودی لثه‌های شما را بررسی کند و عمق پاکت‌های لثه‌ای را اندازه‌گیری نماید. اگر عمق پاکت‌های لثه‌ای بیشتر شده باشد، احتمالاً شما به درمان‌های دیگری هم نیاز خواهید داشت.