دندانپزشکی کودکان چه ویژگی‌هایی دارد؟
از سنین 5-7 ماهگی و همزمان با رشد اولین دندان‌های کودک، معاینات و مراقبت مداوم و درست دندان‌ها به بخش مهمی از بهداشت دهان و دندان کودک تبدیل می‌شود. حساسیت‌ها و ترس‌های موجود در کودکان علی‌الخصوص در اولین مراجعه به مطب دندانپزشکی می‌تواند سبب بروز چالش‌های فراوان برای او و والدین شود. بنابراین می‌توانید با انتخاب یک دندانپزشک خوب در حوزه کودکان، تجربه متفاوتی را برای فرزند خود به ارمغان آورده و سلامت دهان و دندان او را تضمین کنید.
دندانپزشک کودکان چه تفاوتی با دندانپزشک عادی دارد؟
در دندانپزشکی کودکان، بیشترین تمرکز بر روی پیشگیری، درمان اولیه و آموزش والدین است. دندانپزشک کودکان پس از گذراندن دوره دکتری دندانپزشکی، مدت زمان 2الی3 سال را نیز به صورت مازاد برای دریافت تخصص در زمینه درمان انواع مختلف مشکلات دندان کودکان طی می‌کند. علاوه بر این، در طول این دوره آموزش‌های لازم جهت آماده‌سازی کودکان با شرایط خاص مانند وضعیت‌های خاص فیزیکی یا ذهنی نیز به دندانپزشک داده می‌شود. همچنین نیاز است تا دندانپزشک در برخورد و تعامل با کودک نیز بسیار صبور و دقیق باشد.
ویژگی‌های رفتاری یک دندانپزشک کودکان خوب
استقبال گرم و صمیمی
حضور در یک محیط جدید برای تمام کودکان ترسناک است. اینکه دندانپزشک در برخورد خود علی‌الخصوص برخورد اول با کودک چه رفتاری از خود نشان دهد، می‌تواند رابطه میان کودک و دندانپزشک را تا مدت‌ها شکل دهد.
دانش و اطلاعات کافی
داشتن اطلاعات کافی و عدم انجام درمان‌های تهاجمی غیر ضروری برای کودکان از نکات اصلی یک دندانپزشک کودک خوب است که می‌تواند با تجربه و مطالعات فراوان در این زمینه به دست بیاید.
صبوری
برای کودکان نشستن برای مدت طولانی در یک مکان به‌خصوص زیر دست دندانپزشک بسیار سخت است. دندانپزشک باید بتواند به خوبی و با مهارت ارتباطی خود اضطراب کودک را کنترل کرده و آرامش او را در طول درمان حفظ کند.
شفافیت در طرح درمان
یک دندانپزشک خوب باید پس از ارزیابی با دقت دندان‌های کودک و انتخاب طرح درمان، آن را به صورت بسیار شفاف و واضح برای کودک و والدین توضیح دهد. همچنین می‌تواند در طول درمان به صورت مرحله به مرحله روش‌ها و ابزارهای استفاده شده را به زبان ساده برای کودک شرح داده و از این طریق به مقدار قابل توجهی باعث آرامش و اعتماد کودک شود.
چه خدماتی در دندانپزشکی کودکان ارائه می‌شود؟
به خاطر داشته باشید که بهتر است اولین مراجعه کودک به دندانپزشک فقط جهت چک‌آپ و توضیحات طرح درمان بوده و عملیات درمانی بر روی دندان‌های کودک صورت نگیرد. به این ترتیب کودک زمان کافی را خواهد داشت تا با محیط مطب و دندانپزشک ارتباط بهتری برقرار کرده و بر استرس خود غلبه کند.
تمامی خدمات عمومی و تخصصی دندانپزشکی که ممکن است یک کودک بر روی دندان‌های شیری و یا اصلی خود نیاز داشته باشد در دندانپزشکی کودکان ارائه می‌شود.
خدمات عمومی دندانپزشکی کودکان
- مراقبت‌های پیشگیرانه که می‌توانند شامل درمان فلورایدی برای جلوگیری از پوسیدگی باشند.
- مشاوره در مورد دندان‌قروچه کودکان.
- ارزیابی و درمان‌های اولیه جهت صاف کردن دندان‌ها.
- ترمیم پوسیدگی‌های دندان.
- کنترل بیماری‌های لثه در صورت وجود.
- درمان شکستگی و یا لق شدگی پیش از موعد دندان‌ها.
خدمات تخصصی دندانپزشکی کودکان
- استفاده از نگهدارنده‌ها در مواقعی که دندانپزشک مجبور به کشیدن زود هنگام دندان شیری می‌شود.
- سیلانت تراپی که جهت جلوگیری از پوسیدن دندان‌ها در کودکان استفاده می‌شود.
- عصب کشی به دلیل پوسیدگی‌های عمیق و یا شکستگی دندان‌ها.
- درمان‌های ارتودنسی پیشگیرانه که جهت اصلاح بی‌نظمی و کجی دندان و مشکلات فک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پر کردن با مواد همرنگ دندان برای دندان‌های قابل مشاهده تا در شکل ظاهری دندان‌ها و لبخند کودک هیچ اختلالی ایجاد نشود.
اهمیت درمان دندان‌های شیری در کودکان
متاسفانه این باور غلط در بسیاری از والدین وجود دارد که دندان‌های شیری به دلیل اینکه بالاخره می‌افتند نیاز به درمان‌هایی مانند پر کردن و عصب کشی نخواهند داشت. به همین علت در برخی از موارد از مراجعه به دندانپزشک کودک خودداری کرده و سبب وارد شدن آسیب‌های بسیار بیشتر و دردناک‌تر به کودک خود می‌شوند.
مهم‌ترین کاری که دندان‌های شیری انجام می‌دهند جویدن غذا است. در صورت از دست رفتن پیش از موعد هر کدام از دندان‌های شیری، عملیات هضم غذا به درستی انجام نشده و در سیستم گوارشی کودک اختلال ایجاد می‌کند. همچنین کودک ممکن است در تلفظ برخی از کلمات با مشکل مواجه شده و نتواند به درستی صحبت کند.
دندان‌های شیری باعث رشد و شکل‌گیری استخوان فک شده و فضا را برای در آمدن دندان اصلی حفظ می‌کند. بنابراین اگر دندان شیری زودتر از موعد بیفتد، به مرور زمان جای آن توسط دندان‌های دیگر اشغال شده و فضای کافی برای بیرون زدن آن باقی نمی‌ماند. این امر می‌تواند سبب بروز نهفتگی دندان در زیر لثه شده و یا باعث شود تا دندان در جای نادرستی بیرون زده و علاوه بر ناراحتی، بدشکلی و به‌هم خوردگی نظم دندان‌ها موجب فشار بر روی سایر دندان‌ها و در نتیجه از بین رفتن آن‌ها شود.
بنابراین تمام تلاش دندانپزشک بر این است تا بتواند با جلوگیری و درمان پوسیدگی‌ها، تمامی دندان‌های شیری کودک را تا زمان افتادن طبیعی حفظ کند. در صورتی که پوسیدگی به قدری شدید باشد که با پر کردن و درمان ریشه نتوان دندان شیری را در جای خود نگه داشت، به ناچار دندان کشیده می‌شود. اما دندانپزشک در جای آن از یک فضا نگه‌دار استفاده می‌کند تا جای خالی دندان حفظ شده و دندان دائمی فضای کافی برای بیرون آمدن داشته باشد.
آیا حضور والدین در هنگام درمان دندان‌های کودک نیاز است؟
به طور معمول اکثر کودکان می‌توانند به صورت مستقل فرآیند درمان را سپری کنند. که البته وقوع این اتفاق به تجربه تیم دندانپزشکی نیز بسیار بستگی دارد. در مواردی که کودک نمی‌تواند چه با حضور و چه بدون حضور والدین مدت درمان را طی کند، دندانپزشک می‌تواند با تشخیص مناسب و مشورت با والدین از گاز خنده، داروی آرامبخش و یا بیهوشی‌های موقت استفاده کند تا موجب آزار و بیزاری کودک از دندانپزشکی نشود.
کنترل رفتار هر کودک با توجه به ویژگی‌های شخصیتی او با کودک دیگر متفاوت است. بنابراین بهتر است تا والدین در اولین مراجعه به دندانپزشک همراه او بوده تا حس آرامش و امنیت را در وی برقرار کرده و سپس پس از آشنایی کودک با محیط و دندانپزشک، اجازه دهند تا کودک تجربه درمان و حضور در مطب به صورت مستقل را داشته باشد.