پوسیدگی دندان

حفره و پوسیدگی دندان در میان مشکلات بهداشتی از جمله شایع ترین مشکلات در جهان هستند. آنها در کودکان، نوجوانان و به خصوص در افراد بالغ رایج اند. اما هر کسی که دندان دارد می تواند در دندانش حفره داشته باشد ، از جمله نوزادان.

اگر حفره ها درمان نشود، آنها بزرگ تر و لایه های عمیق تر از دندان را تحت تاثیر قرار میدهند. آنها می توانند به دندان درد شدید، عفونت و از دست رفتن دندان منجر شود. معاینه دندان به طور منظم و مسواک زدن خوب و عادات نخ دندان، بهترین راه مقابله با حفره و پوسیدگی و خرابی دندان است.

 

علائم و نشانه ها:
علائم و نشانه های وجود حفره در دهان میتوانند بسته به وسعت و محل انها متفاوت باشند.زمانی که فاسد شدن دندان شروع میشود ممکن است شما هیچ علائمی نداشته باشید. همزمان با پیشرفت پوسیدگی دندان ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید از جمله :

1. دندان درد
2. بروز حساسیت دندان
3.  درد دندان خفیف تا شدید هنگام نوشیدن چیزی شیرین ،گرم یا سرد
4. سوراخ قابل مشاهده و یا چاله در دندان های خود
5. رنگ قهوه ای، سیاه یا سفید بر روی هر سطح دندان
6.  درد هنگام گاز گرفتن

علت و دلایل:
حفره ها یک فرایند هستند که در طول زمان توسط پوسیدگی ها رخ میدهند در اینجا چگونگی و علت انواع پوسیدگی دندان امده است :

فرم های پلاک دندان: دهان شما به طور طبیعی شامل بسیاری از انواع باکتری هاست. برخی در مواد غذایی و نوشیدنی هایی که حاوی انواع خاصی از قندهستند رشد میکنند. هنگامی که این قند ها را از روی دندان خود پاک نکنید باکتری ها شروع به رشد بر روی انها کرده و تولید اسید میکنند. باکتری های تشکیل دهنده پلاک یک فیلم چسبنده که دندان را می پوشاند ایجاد میکنند و اگر زبان خود را روی دندان ها بکشید انها را احساس میکنید انها کمی خشن اند و در دندان های عقبتر مخصوصا در کنار لثه ها بیشتر قابل دیدن هستند.اگر پلاک های دندانی در مواقعی که نرم هستند پاک نشوند سخت میشوند و محل مناسبی برای مخفی شدن باکتری ها میشوند و همین موضوع یکی از علت‌های سیاهی دندان کودکان است .

حملات پلاک ها:اسید موجود در پلاک ها باعث حذف مینای دندان میشوند – اولین مرحله از ایجاد حفره.هنگامی که مناطق مینای دندان سائیده شد باکتری ها و اسید ها میتوانند به لایه بعدی از دندان ها به نام عاج برسند . این لایه نرمتر از مینای دندان است و به اسید مقاومت کمتری دارد.

تخریب همچنان ادامه دارد:همان طور که پوسیدگی دندان گسترش پیدا میکند باکتری ها به پوسیده کردن دندان شما ادامه میدهند و خود را به قسمت نرم دندان (پالپ) که حاوی عرق و اعصاب دندان است می رسانند.باکتری ها باعث تحریک و تورم پالپ دندان میشوند . هنگامی که پوسیدگی دندان تا این حد پیش رفت  ممکن است دندان درد، حساسیت، درد شدید هنگام گاز گرفتن و یا نشانه های دیگر داشته باشد. بدن شما ممکن است همچنین به این مهاجمان باکتریایی با ارسال سلول های سفید خون برای مبارزه با عفونت پاسخ دهد.و این میتواند منجر به ایجاد ابسه- یک محفظه چرکی که توسط عفونت باکتریایی ایجاد میشود-  به علت دندان درد در دندان شما شود.

چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
شما ممکن است از تشکیل حفره در دندان خود اگاه نباشید،به همین دلیل مهم است حتی زمانیکه فکر میکنید دهانتان خوب است به طور منظم معاینات دندان پزشکی داشته باشید و دندان خود را تمیز کنید.با این وجود اگر شما دندان درد را تجربه  کردید دندانپزشک خود را در اسرع وقت ببینید.
دندان پزشک شما معمولا میتواند پوسیدگی دندان شما را به راحتی تشخیص دهد با:

• پرسش درباره دندان درد و حساسیت
• بررسی دهان و دندان ها
• کاوش دندان های شما با ابزار دندانپزشکی برای مناطق نرم
• نگاهی به عکس -اشعه X دندان، که می تواند میزان حفرات و پوسیدگی دندان را نشان دهد

همچنین دندانپزشک شما قادر است به شما بگوید که کدامیک از حفره ها را در دندان خود دارید،سطح صاف،از نوع سوراخ یا فیشر،و یا از نوع ریشه.

 

درمان:
بیشتر دندان پزشکان معاینات منظم را برای شناسایی حفره و سایر مشکلات دهان قبل از اینکه باعث بروز علائم نگران کننده و منجر به مشکلات بیشتر شوند توصیه میکنند.هر چه شما زودتر به دنبال مراقبت ها و درمان دندان درد بروید شانس بهتری برای معکوس کردن مراحل پوسیدگی دندان در ابتدا و جلوگیری از پوسیدگی دندان و پیشرفت ان را دارید. اگر یک حفره قبل از اینکه منجر به درد شود درمان شود احتمالا شما نیازی به درمان گسترده ندارید.

درمان پوسیدگی دندان بستگی دارد به اینکه چقدر شدید هستند و هر یک وضعیت خاص خود را دارد گزینه های درمانی شامل:

•  درمان پوسیدگی دندان با فلوراید: اگر حفره دندان شما تازه شروع شده فلورایدتراپی ممکن است مینای دندان شما را باز گرداند.درمان های حرفه ای فلوراید شامل فلوراید زیاد در اب،خمیر دندان یا دهانشویه هاست . و یا فلوراید درمانی ممکن است با مایع ،ژل،فوم یا یک پوشش بر روی دندان های شما مسواک زده میشود یا روی یک قالب کوچک متناسب با دندان های شما قرار داده میشود.هر درمان پوسیدگی دندان حدودا چند دقیقه طول میکشد.
• پرکردن: پر کردن دندان با کامپوزیت یا آمالگام گاهی اوقات به نام ترمیم شناخته میشوند و درمان اصلی هنگام پوسیدگی دندان  است در مواقعی که  فرسایش از مینای دندان پیشرفت کرده است و گاها منجر به سیاه شدن دندان شده است . مواد پر کردن از مواد مختلفی چون رزین های کامپوزیت دندان،پرسیلین و یا ترکیبی از مواد مختلف است . پر کردن دندان با مواد نقره ای شامل بسیاری از مواد از جمله جیوه است. درمورد هزینه نیز باید گفت: هزینه پر کردن دندان با کامپوزیت بیشتر از آمالگام است. می‌توان برای بهبود ظاهر دندان‌هایی که با مواد فلزی پر شده‌اند و همچنین رفع خطرات احتمالی ناشی از استفاده از جیوه، آن را با مواد پر کردن دندان  پرسلین جایگزین کرد.
•  تاج: یک پوشش سفارشی است که بر روی دندان نصب میشود و جایگزین تمام تاج طبیعی میشود و در صورتی که پوسیدگی دندان گسترده باشد و یا دندان تضعیف شده باشد ممکن است نیاز به تاج داشته باشید.دندانپزشک شما تمام منطقه فاسد را و بقیه دندان را که برای گذاشتن تاج مورد نیاز است تا برداشته شود برمیدارد . تاج ممکن است از طلا، ظروف، رزین، پرسیلین متصل به فلز یا مواد دیگر ساخته شده باشد.  
• کانال ریشه: هنگامی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان میرسد برای درمان دندان درد شدید ، نیاز به درمان ریشه دارید. این درمان برای تعمیر و حفظ دندان به شدت اسیب دیده و عفونت یافته به جای برداشتن ان است.در این درمان پالپ دندان برداشته میشود و گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد هر گونه عفونتی دارو در ریشه قرار داده میشود.سپس پالپ دندان با پرکردن جایگزین میشود. عصب‌کشی (روت کانال‌تراپی) با هدف ترمیم و حفظ دندانی انجام می‌شود که پوسیدگی وسیع دارد یا عفونی شده است. عصب و پالپ (مغز) دندان در عمل عصب‌کشی درآورده می‌شود و داخل کانال‌های ریشه و دندان پس از پاکسازی با مواد مخصوص پر و درزبندی می‌شود. چنانچه عصب‌کشی انجام نشود، بافت اطراف دندان عفونت می‌کند و آبسه ایجاد می‌شود. تصور اشتباهی که از عمل عصب کشی در ذهن بسیاری وجود دارد اینست که درد عصب کشی دندان بسیار زیا است . حال آن که اکثر بیمارانی که عصب‌کشی را تجربه کرده‌اند، درد طول عمل را بیشتر از درد پر کردن معمولی دندان نمی‌دانند.
• کشیدن دندان: برخی از دندانها یی که به شدت پوسیده شده اند و نمی توان انها راتعمیرکرد باید برداشته شوند. کشیدن دندان و داشتن یک دندان کشیده شده ایجاد یک فضای خالی میکند که ممکن است موقعیت دندان های دیگر را تغییر دهد . در صورت امکان یک پل یا یک ایمپلنت برای دندان از دست رفته جایگزین میشود (کاشت دندان). در واقع ایمپلنت دندان جایگزینی برای دندان مصنوعی است.

چهار دندان عقل موجود در دهان، سومین دندان مولار در دندان‌های دائمی (دندان‌های بزرگسالان) هستند. این دندان‌ها آخرین دندان‌هایی هستند که در فک وجود دارند. در بسیاری از افراد، دندان عقل دیده نمی‌شود زیرا این دندان‌ها در زیر بافت لثه نهفته هستند (به طور طبیعی از داخل لثه بیرون نمی‌آیند). کشیدن دندان عقل یک عمل جراحی دهانی نسبتاً متداول است. البته کشیدن دندان عقل قبل از اینکه این دندان از لثه بیرون بیاید شامل عمل جراحی است که عملی فرای یک دندان کشیدن ساده است.

درمان پوسیدگی دندان با لیزر نیز امکان پذیر است.